1.1 Γενικά

Το να προσθέτεις δίσκους με επιτυχία σε ένα υπάρχον σύστημα είναι χαρακτηριστικό ενός έμπειρου διαχειριστή συστήματος. Το κόψιμο, το κομμάτιασμα και η προσθήκη δίσκων απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και σωστή σύνταξη εντολών. Ένα πιθανό λάθος μπορεί να εξαφανίσει έναν ολόκληρο δίσκο σε δευτερόλεπτα. Αυτό το έγγραφο γράφτηκε ως προσπάθεια να απλοποιηθεί η διαδικασία και να αποφευχθούν ατυχήματα. Ευτυχώς, ανανεώσεις υπαρχόντων εργαλείων (κυρίως του sysinstall), στις πρόσφατες εκδόσεις του FreeBSD, έχουν βελτιώσει την διαδικασία.

Υπάρχουν δύο πιθανοί τρόποι (modes) μορφοποίησης:

• συμβατή λειτουργία (compatibility mode): Διαμόρφωση του δίσκου ώστε να έχει ένα πίνακα τμήματων (slice table) και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα από άλλα λειτουργικά συστήματα.

• αποκλειστική λειτουργία (dedicated mode), μερικές φορές λέγεται και επικίνδυνα αποκλειστική λειτουργία: Διαμόρφωση ενός δίσκου χωρίς πίνακα partitions. Αυτό κάνει την διαδικασία της πρόσθεσης δίσκου ευκολότερη αλλά ένα μη-FreeBSD λειτουργικό σύστημα πιθανόν να μη μπορεί να δει το δίσκο. Η έκφραση επικίνδυνα αναφέρεται στον κίνδυνο του ότι το σύστημα μπορεί να μην αναγνωρίσει έναν δίσκο μορφοποιημένο κατ' αυτόν τον τρόπο.

Στις περισσότερες περιπτώσεις η αποκλειστική λειτουργία είναι ο ευκολότερος τρόπος να στηθεί και να χρησιμοποιηθεί σε υπάρχοντα συστήματα, εφόσον ένας καινούργιος δίσκος συνήθως προορίζεται μόνο για το FreeBSD. Παρόλο που η συμβατή λειτουργία διασφαλίζει μέγιστη διαλειτουργικότητα (interoperability) με μελλοντικές εγκαταστάσεις, είναι πιο πολύπλοκη.

Πέρα από την επιλογή τρόπου λειτουργίας υπάρχουν δύο μέθοδοι στησίματος του δίσκου. Ο πρώτος χρησιμοποιεί το εργαλείο εγκατάστασης του συστήματος /stand/sysinstall. Από το 2.1.7-RELEASE και μετά η sysinstall απλοποιεί το στήσιμο των δίσκων επειδή επιτρέπει την απευθείας αλλαγή στο label (τίτλος) και στα τμήματα (partitions) των δίσκων. Επιπλέον σας επιτρέπει να αποθηκεύσετε τις αλλαγές μόνο στον συγκεκριμένο δίσκο χωρίς να επηρεάζει τους υπόλοιπους. Ο δεύτερος τρόπος είναι να εκτελέσετε διάφορες εντολές με το χέρι απο την γραμμή εντολών ως root. Αν επιλέξετε την αποκλειστική λειτουργία χρειάζετε να εκτελέσετε μόνο 2-3 εντολές ενώ με το sysinstall πρέπει δουλέψετε λιγάκι παραπάνω.

1.2 Ορισμοί

Η διαχείριση δίσκων στο UNIX® έχει δώσει νέα έννοια σε υπάρχουσες λέξεις. Το παρακάτω λεξιλόγιο εξηγεί την ορολογία που χρησιμοποιούμε σε αυτό το κείμενο και στο FreeBSD γενικά (προφανώς).

• συμβατή λειτουργία (compatibility mode): η διαμόρφωση του δίσκου ώστε να έχει ένα πίνακα τμήματων (slice table) και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί παράλληλα με άλλα λειτουργικά συστήματα. Αντίθετο της αποκλειστικής λειτουργίας.

• (επικίνδυνα) αποκλειστική λειτουργία: η διαμόρφωση του δίσκου κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μην περιέχει πίνακα τμημάτων (slice table). Είναι πιο εύκολη διαδικασία αλλά ο δίσκος μπορεί να μη δουλεύει σε μη-FreeBSD λειτουργικά συστήματα. Αντίθετο της συμβατής λειτουργίας.

• δίσκος: Οι σκληροί δίσκοι, τα CDROM, οι μαγνητο-οπτικές συσκευές και τα αφαιρούμενα μέσα Zip®/Jaz® είναι μερικές από τις συσκευές μαζικής αποθήκευσης δεδομένων που χρησιμοποιούνται σήμερα. Η βασική αρχή λειτουργίας αυτών των μέσων αποθήκευσης ένας ή περισσότεροι δίσκοι οι οποίοι περιστρέφονται από ένα μοτέρ, ενώ μια κεφαλή κινείται σε ένα μονοπάτι πάνω στην ακτίνα του δίσκου και διαβάζει από το δίσκο ή γράφει δεδομένα σε αυτόν. Το γράψιμο γίνεται με μεταβολή κάποιου φυσικού χαρακτηριστικού του δίσκου (μαγνητική ροή, ανακλαστικότητα, κλπ.) ενώ το διάβασμα γίνεται με «ανίχνευση» αλλαγών στην ίδια φυσική ιδιότητα του δίσκου.

• τμήμα (slice): Μία υποδιαίρεση ενός δίσκου. Σύμφωνα με τα πρότυπα των PC μπορούν να υπάρχουν μέχρι 4 τμήματα σε έναν δίσκο. Τα τμήματα αποτελούνται απο συνεχόμενους τομείς (sectors). Υπάρχει ένας «πίνακας τμημάτων» (slice table) που περιέχει πληροφορίες για τα τμήματα και χρησιμοποιείται από το BIOS για να βρεί από πού μπορεί να ξεκινήσει το σύστημα. Ο πίνακας τμημάτων λέγεται και «πίνακας κομματιών» (partition table) σε ορολογία DOS που φτιάχνεται απο το πρόγραμμα fdisk.

• κομμάτι (partition): Μία υποδιαίρεση ενός τμήματος. Συνήθως χρησιμοποιείται για αναφορά στις υποδιαιρέσεις των τμημάτων (slices) του δίσκου στο FreeBSD. Κάθε σύστημα αρχείων (filesystem) ή δευτερεύουσας μνήμης (swap area) στον δίσκο βρίσκεται σε ένα κομμάτι. Τα κομμάτια φτιάχνονται με το εργαλείο disklabel.

• τομέας (sector): Η μικρότερη υποδιαίρεση ενός δίσκου. Συνήθως έχει μέγεθος 512 bytes.

1.3 Σημεία που πρέπει να προσέξετε και παγίδες

Δώστε μεγάλη προσοχή στη διαδικασία, αν δεν λάβετε τα μέτρα σας και γίνει λάθος μπορεί να καταστρέψετε τα περιεχόμενα άλλων δίσκων του συστήματος.

Προσέξτε τι κάνετε. Είναι πολύ εύκολο να καταστρέψετε λάθος δίσκο δουλεύοντας με αυτές τις εντολές. Αν έχετε αμφιβολίες ελέγξτε τα μηνύματα του πυρήνα κατά τη διαδικασία εκκίνησης για να βρείτε τη σωστή συσκευή δίσκου.

Φυσικά δεν έχουμε καμία ευθύνη για ζημιές που μπορεί να προκληθούν. Η ευθύνη είναι δική σας!

1.4 Zip, Jazz, και άλλα αφαιρούμενα μέσα

Οι αφαιρούμενοι δίσκοι μπορούν να διαμορφωθούν σαν κανονικοί δίσκοι. Το σημαντικό είναι να είναι συνδεμένος ο οδηγός του δίσκου κατά την εκκίνηση του συστήματος και με δισκέτα μέσα ώστε να μπορέσει ο πυρήνας να δεί σωστά την γεωμετρία του δίσκου. Κοιτάξτε τι λέει η εντολή dmesg για να δείτε αν η συσκευή είναι στην λίστα. Για παράδειγμα αν ο πυρήνας γράψει:

Can't get the size