9. Własne środowisko pracy

Najważniejszym elementem środowiska pracy jest powłoka. W DOS-ie rolę powłoki pełni command.com. Powłoka zajmuje się przetwarzaniem poleceń wpisywanych w linii poleceń, jest więc pośrednikiem w komunikacji z systemem operacyjnym. Może także wykonywać skypty, podobne do znanych z DOS-a plików wsadowych, składające się z serii poleceń wykonywanych bez ingerencji użytkownika.

W FreeBSD zainstalowane są dwie powłoki: csh i sh. csh dobrze obsługuje linię poleceń, skrypty powinny być jednak pisane w sh (lub bash). Wpisując echo $SHELL możesz dowiedzieć się, z jakiej powłoki korzystasz.

Powłoka csh jest niezła, jednakże tcsh potrafi wszystko to, co csh i jeszcze więcej. Umożliwia wywoływanie wcześniej wpisanych poleceń za pomocą klawiszy strzałek. Pozwala uzupełniać nazwy plików przy pomocy klawisza Tab (csh wykorzystuje do tego Esc), jak również powrót do ostatnio odwiedzonego katalogu poleceniem cd -. W tcsh można też w prosty sposób zmienić swój znak zachęty. Wszystko to bardzo ułatwia życie.

Nową powłokę instaluje się w następujący sposób:

  1. Zaintaluj powłokę w postaci portu lub pakietu. Wpisz rehash, a potem which tcsh (zakładając, że instalujesz tcsh), by mieć pewność, że instalacja powiodła się.

  2. Działając jako root, dopisz w pliku /etc/shells wiersz odpowiadający nowej powłoce, w naszym przypadku /usr/local/bin/tcsh, i zapisz zmiany. (W przypadku niektórych portów może być to zrobione automatycznie.)

  3. Aby na stałe zmienić swoją powłokę na tcsh, skorzystaj z polecenia chsh. Możesz także wpisać tcsh w linii poleceń, by zmienić powłokę bez powtórnego logowania się.

Notatka: Zmiana powłoki roota na inną niż sh lub csh we wczesnych wersjach FreeBSD i wielu wersjach Uniksa może okazać się niebezpieczna, ponieważ może prowadzić do braku działającej powłoki w trybie jednego użytkownika. Można sobie z tym poradzić stosując su -m do zostania rootem, dzięki czemu możliwe jest korzystanie z tcsh, gdyż powłoka jest elementem środowiska. Aby takie rozwiązanie było stosowane na stałe, utwórz alias w .tcshrc dopisując polecenie alias su su -m

Podczas uruchamiania, tcsh odczytuje pliki /etc/csh.cshrc i /etc/csh.login, podobnie jak to robi csh. Ponadto wczytywane są pliki .login i .cshrc, chyba, że istnieje plik .tcshrc. Można go utworzyć kopiując po prostu plik .cshrc jako .tcshrc.

Gdy powłoka tcsh jest już zainstalowana, możesz zająć się wyborem odpowiadającego ci znaku zachęty. Szczegółowo jest to opisane w dokumentacji tcsh, przykładowe polecenie przedstawione poniżej wpisane do .tcshrc spowoduje, iż znak zachęty będzie informował o tym, ile wydałeś poleceń, która jest godzina, oraz jaki jest bieżący katalog. Na końcu pojawi się znak >, jeśli jesteś zwykłym użytkownikiem, lub znak #, jeśli jesteś rootem:

set prompt = "%h %t %~ %# "

Powyższy wiersz umieść w miejscu starego "set prompt", albo pod "if($?prompt) then". Poprzedni wiersz zamień w komentarz, dzięki temu będziesz mógł do niego wrócić, jeśli zechcesz. Przepisz dokładnie spacje i cudzysłowy. Aby plik .tcshrc został przeczytany ponownie, wpisz source .tcshrc.

Listę innych zmiennych środowiskowych uzyskać można korzystając z polecenia env. Lista zawiera domyślny edytor, program do przeglądania plików tekstowych, typ terminala i wiele innych. Jeżeli logujesz się do systemu przez sieć i jakiś program nie daje się uruchomić z powodu nieodpowiedniego terminala, przydatne może okazać się polecenie setenv TERM vt100.

Ten i inne dokumenty można pobrać z ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/doc/.

W przypadku pytań o FreeBSD prosimy przeczytać dostępną dokumentację przed kontaktem z <questions@FreeBSD.org>.
W sprawie zapytań o tę dokumentację prosimy o kontakt z <doc@FreeBSD.org>.