FreeBSD handboek

The FreeBSD Dutch Documentation Project

Copyright © 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 The FreeBSD Dutch Documentation Project

Welkom bij FreeBSD! Dit handboek behandelt de installatie en het dagelijks gebruik van FreeBSD 7.3-RELEASE en FreeBSD 8.0-RELEASE. Aan deze handleiding wordt nog gewerkt, en is het resultaat van het werk van veel mensen. Veel hoofdstukken of paragrafen bestaan nog niet en wat bestaat dient soms nog bijgewerkt te worden. Als de lezer mee wil helpen aan dit project kan een mail gestuurd worden naar de FreeBSD documentatieproject mailinglijst. De meest recente versie van dit document is te vinden op de FreeBSD website. Eerdere versies van dit handboek zijn te vinden op http://docs.FreeBSD.org/doc/. Het kan ook gedownload worden in veel verschillende formaten en compressiewijzen van de FreeBSD FTP server of een van de vele mirrorsites. Een gedrukt exemplaar van het handboek is te koop bij de FreeBSD Mall (Engels). Het handboek kan ook doorzocht worden.

[ Opgedeeld HTML bestand / Enkel HTML bestand ]
Inhoudsopgave
Voorwoord
I. Beginnen
1. Introductie
1.1. Overzicht
1.2. Welkom bij FreeBSD!
1.3. Over het FreeBSD Project
2. FreeBSD installeren
2.1. Overzicht
2.2. Hardware-eisen
2.3. Voorbereidende taken
2.4. Beginnen met de installatie
2.5. Inleiding Sysinstall
2.6. Schijfruimte toewijzen
2.7. Wat installeren
2.8. Installatiemedia kiezen
2.9. De installatie bevestigen
2.10. Instellingen na de installatie
2.11. Problemen oplossen
2.12. Installeren voor gevorderden
2.13. Aangepaste installatiemedia maken
3. UNIX® beginselen
3.1. Overzicht
3.2. Virtuele consoles en terminals
3.3. Rechten
3.4. Mappenstructuur
3.5. Organisatie van schijven
3.6. Het koppelen en ontkoppelen van bestandssystemen
3.7. Processen
3.8. Daemons, signalen en het stoppen van processen
3.9. Shells
3.10. Teksteditors
3.11. Apparaten en apparaatnodes
3.12. Binaire formaten
3.13. Meer informatie
4. Applicaties installeren: pakketten en ports
4.1. Overzicht
4.2. Overzicht van softwareinstallatie
4.3. Applicaties zoeken
4.4. Het pakkettensysteem gebruiken
4.5. De Portscollectie gebruiken
4.6. Activiteiten na het installeren
4.7. Omgaan met kapotte ports
5. Het X Window systeem
5.1. Overzicht
5.2. X begrijpen
5.3. X11 installeren
5.4. X11 instellen
5.5. Lettertypen gebruiken in X11
5.6. De X beeldschermmanager
5.7. Bureaubladomgevingen
II. Algemene taken
6. Bureaubladapplicaties
6.1. Overzicht
6.2. Browsers
6.3. Productiviteit
6.4. Documentviewers
6.5. Financiën
6.6. Samenvatting
7. Multimedia
7.1. Overzicht
7.2. Geluidskaart installeren
7.3. MP3 audio
7.4. Video afspelen
7.5. TV-kaarten installeren
7.6. Scanners
8. De FreeBSD-kernel instellen
8.1. Samenvatting
8.2. Redenen om een aangepaste kernel te bouwen
8.3. De systeemhardware vinden
8.4. Kernel stuurprogramma's, subsystemen, en modules
8.5. Bouwen en installeren van een aangepaste kernel
8.6. Het instellingenbestand
8.7. Problemen oplossen
9. Afdrukken
9.1. Overzicht
9.2. Inleiding
9.3. Standaardinstallatie
9.4. Geavanceerde printerinstallatie
9.5. Printers gebruiken
9.6. Alternatieven voor het standaard wachtrijsysteem
9.7. Problemen oplossen
10. Linux® binaire compatibiliteit
10.1. Overzicht
10.2. Installatie
10.3. Mathematica® installeren
10.4. Maple™ installeren
10.5. MATLAB® installeren
10.6. Oracle® installeren
10.7. SAP® R/3® installeren
10.8. Gevorderde onderwerpen
III. Systeembeheer
11. Instellingen en optimalisatie
11.1. Overzicht
11.2. Initiële instellingen
11.3. Hoofdinstellingen
11.4. Toepassingen instellen
11.5. Diensten starten
11.6. cron instellen
11.7. Gebruik van rc met FreeBSD
11.8. Netwerkkaarten instellen
11.9. Virtuele hosts
11.10. Instellingenbestanden
11.11. Optimaliseren met sysctl
11.12. Harde schijven optimaliseren
11.13. Fijnafstemming van kernellimieten
11.14. Wisselbestandruimte toevoegen
11.15. Energie- en bronnenbeheer
11.16. FreeBSD ACPI gebruiken en debuggen
12. Het FreeBSD opstartproces
12.1. Overzicht
12.2. Het bootprobleem
12.3. De bootmanager en opstartstadia
12.4. Interactie met de kernel tijdens opstarten
12.5. Device hints
12.6. Init: start van procesbesturing
12.7. Afsluitvolgorde
13. Gebruikers en basis accountbeheer
13.1. Overzicht
13.2. Inleiding
13.3. De superuser account
13.4. Systeemaccounts
13.5. Gebruikersaccounts
13.6. Accounts wijzigen
13.7. Gebruikers beperken
13.8. Groepen
14. Beveiliging
14.1. Overzicht
14.2. Introductie
14.3. FreeBSD beveiligen
14.4. DES, Blowfish, MD5, en crypt
14.5. Eenmalige wachtwoorden
14.6. TCP Wrappers
14.7. KerberosIV
14.8. Kerberos5
14.9. OpenSSL
14.10. VPN via IPsec
14.11. OpenSSH
14.12. Bestandssysteem toegangscontrolelijsten
14.13. Monitoren van beveiligingsproblemen met andere software
14.14. FreeBSD beveiligingswaarschuwingen
14.15. Procesaccounting
15. Jails
15.1. Overzicht
15.2. Termen en begrippen van jails
15.3. Introductie
15.4. Creeëren en controleren van jails
15.5. Optimaliseren en administratie
15.6. Toepassing van jails
16. Verplichte Toegangscontrole (MAC)
16.1. Overzicht
16.2. Sleuteltermen in dit hoofdstuk
16.3. Uitleg over MAC
16.4. MAC-labels begrijpen
16.5. De beveiligingsconfiguratie plannen
16.6. Module-instellingen
16.7. MAC-module seeotheruids
16.8. MAC-module bsdextended
16.9. MAC-module ifoff
16.10. MAC-module portacl
16.11. MAC-module partition
16.12. MAC-module Multi-Level Security
16.13. MAC-module Biba
16.14. MAC-module LOMAC
16.15. Nagios in een MAC-jail
16.16. Gebruikers afsluiten
16.17. Problemen oplossen met het MAC-raamwerk
17. Security Event Auditing
17.1. Overzicht
17.2. Sleutelwoorden in dit hoofdstuk
17.3. Installeren van audit ondersteuning.
17.4. Audit Configuratie
17.5. Het audit subsysteem beheren.
18. Opslag
18.1. Overzicht
18.2. Apparaatnamen
18.3. Schijven toevoegen
18.4. RAID
18.5. USB-opslagapparaten
18.6. Optische media (CD's) aanmaken en gebruiken
18.7. Optische media (DVD's) aanmaken en gebruiken
18.8. Diskettes aanmaken en gebruiken
18.9. Gegevensbanden aanmaken en gebruiken
18.10. Naar diskettes back-uppen
18.11. Back-up strategieën
18.12. Back-upbeginselen
18.13. Netwerk-, geheugen-, en bestandsgebaseerde bestandssystemen
18.14. Snapshots van bestandssystemen
18.15. Bestandssysteemquota
18.16. Schijfpartities versleutelen
18.17. Het versleutelen van de wisselbestand ruimte
19. GEOM: Modulair schijftransformatie raamwerk
19.1. Overzicht
19.2. GEOM inleiding
19.3. RAID0 - aaneengeschakeld
19.4. RAID1 - spiegelen
19.5. GEOM Gate netwerk apparaten
19.6. Het labelen van schijven
19.7. UFS logboeken door middel van GEOM
20. Ondersteuning van bestandssystemen
20.1. Overzicht
20.2. Het Z File System (ZFS)
21. De VINUM volumebeheerder
21.1. Overzicht
21.2. Schijfgrootte
21.3. Snelheid van toegang
21.4. Betrouwbaarheid van gegevens
21.5. Vinum objecten
21.6. Voorbeelden
21.7. Objectnamen
21.8. Vinum instellen
21.9. Het rootbestandssysteem op Vinum
22. Virtualisatie
22.1. Overzicht
22.2. FreeBSD als een gast-besturingssysteem
22.3. FreeBSD als een gastheer-besturingssysteem
23. Lokalisatie - I18N/L10N gebruiken en instellen
23.1. Overzicht
23.2. Beginselen
23.3. Lokalisatie gebruiken
23.4. I18N-programma's compileren
23.5. FreeBSD lokaliseren naar talen
24. FreeBSD updaten en upgraden
24.1. Overzicht
24.2. FreeBSD Update
24.3. Portsnap: een updategereedschap voor de Portscollectie
24.4. De documentatie bijwerken
24.5. Een ontwikkelingstak volgen
24.6. Broncode synchroniseren
24.7. De “wereld” opnieuw bouwen
24.8. Meerdere machines bijwerken
25. DTrace
25.1. Overzicht
25.2. Implementatieverschillen
25.3. Ondersteuning voor DTrace aanzetten
25.4. DTrace gebruiken
25.5. De taal D
IV. Netwerkcommunicatie
26. Seriële communicatie
26.1. Overzicht
26.2. Inleiding
26.3. Terminals
26.4. Inbeldienst
26.5. Uitbeldienst
26.6. Seriële console opzetten
27. PPP en SLIP
27.1. Overzicht
27.2. Gebruik maken van gebruiker PPP
27.3. Kernel PPP gebruiken
27.4. Het problemen oplossen van PPP verbindingen
27.5. PPP gebruiken over Ethernet (PPPoE)
27.6. Gebruik maken van PPP over ATM (PPPoA)
27.7. Gebruik maken van SLIP
28. Elektronische mail
28.1. Overzicht
28.2. Gebruik maken van elektronische mail
28.3. sendmail instellen
28.4. De Mail Transfer Agent vervangen
28.5. Problemen oplossen
28.6. Geavanceerde onderwerpen
28.7. SMTP met UUCP
28.8. Instellen om alleen te versturen
28.9. Mail gebruiken met een inbelverbinding
28.10. SMTP-authenticatie
28.11. Mail User Agents
28.12. fetchmail gebruiken
28.13. procmail gebruiken
29. Netwerkdiensten
29.1. Overzicht
29.2. De inetd “Super-Server”
29.3. Netwerkbestandssysteem (NFS)
29.4. Netwerkinformatiesysteem (NIS/YP)
29.5. Automatisch netwerk instellen (DHCP)
29.6. Domeinnaamsysteem (DNS)
29.7. Apache HTTP server
29.8. File Transfer Protocol (FTP)
29.9. Bestands- en printdiensten voor Microsoft® Windows® cliënten (Samba)
29.10. Tijd synchroniseren met NTP
29.11. Hosts op afstand loggen met syslogd
30. Firewalls
30.1. Inleiding
30.2. Firewallconcepten
30.3. Firewallsoftware
30.4. De OpenBSD Packet Filter (PF) en ALTQ
30.5. De IPFILTER (IPF) firewall
30.6. IPFW
31. Geavanceerde netwerken
31.1. Samenvatting
31.2. Gateways en routes
31.3. Draadloze netwerken
31.4. Bluetooth
31.5. Bridging
31.6. Verbindingsaggregatie en failover
31.7. Schijfloos werken
31.8. ISDN
31.9. Network Address Translation
31.10. Parallel Line IP (PLIP)
31.11. IPv6
31.12. Asynchronous Transfer Mode (ATM)
31.13. Common Address Redundancy Protocol (CARP)
V. Appendix
A. FreeBSD verkrijgen
A.1. CD-ROM en DVD uitgevers
A.2. FTP sites
A.3. BitTorrent
A.4. Anonieme CVS
A.5. CTM gebruiken
A.6. CVSup gebruiken
A.7. CVS labels
A.8. AFS sites
A.9. rsync sites
B. Bibliografie
B.1. Boeken & tijdschriften over FreeBSD
B.2. Voor gebruikers
B.3. Voor beheerders
B.4. Voor programmeurs
B.5. Dieper in het besturingssysteem
B.6. Over beveiliging
B.7. Over hardware
B.8. UNIX® geschiedenis
B.9. Tijdschriften en periodieken
C. Bronnen op Internet
C.1. Mailinglijsten
C.2. Usenet-nieuwsgroepen
C.3. World wide webservers
C.4. Email-adressen
D. PGP sleutels
D.1. Beambten
D.2. Leden Kernteam
D.3. Ontwikkelaars
FreeBSD begrippenlijst
Colofon
Lijst van tabellen
2-1. Voorbeeld van beschrijving van componenten
2-2. Partitieopmaak voor de eerste schijf
2-3. Partitieopmaak voor volgende schijven
2-4. FreeBSD 6.X en 7.X ISO imagenamen en verklaring
3-1. Schijf apparaatcodes
18-1. Naamconventies voor fysieke Schijven
21-1. Vinum samenstellingen
26-1. DB-25 naar DB-25 nulmodem-kabel
26-2. DB-9 naar DB-9 nulmodem-kabel
26-3. DB-9 naar DB-25 nulmodem-kabel
26-4. Signaalnamen
31-1. Een parallelle kabel voor netwerken bedraden
31-2. Gereserveerde IPv6-adressen
Lijst van figuren
2-1. FreeBSD bootloader-menu
2-2. Voorbeeld resultaten hardware-onderzoek
2-3. Landmenu kiezen
2-4. Sysinstall verlaten
2-5. Usage selecteren in het sysinstall hoofdmenu
2-6. Menu Documentation selecteren
2-7. Sysinstall menu Documentation
2-8. Sysinstall hoofdmenu
2-9. Sysinstall menu Keymap
2-10. Sysinstall hoofdmenu
2-11. Sysinstall opties
2-12. Een standaardinstallatie starten
2-13. Schijf kiezen voor FDisk
2-14. Typische FDisk partities voor wijzigen
2-15. FDisk partitie voor een hele schijf
2-16. Sysinstall menu Boot Manager
2-17. Schijf selecteren verlaten
2-18. Sysinstall Disklabel Editor
2-19. Sysinstall Disklabel Editor met standaardwaarden
2-20. Vrije ruimte voor de rootpartitie
2-21. Grootte van de rootpartitie wijzigen
2-22. Type van de rootpartitie kiezen
2-23. Root mountpunt kiezen
2-24. Sysinstall Disklabel Editor
2-25. Distributies kiezen
2-26. Distributies kiezen
2-27. Mediaselectie
2-28. Ethernetapparaat kiezen
2-29. Netwerkinstellingen voor ed0
2-30. inetd.conf bewerken
2-31. Standaard anonieme FTP instellingen
2-32. FTP welkomstbericht bewerken
2-33. exports bewerken
2-34. Systeemconsole instellingen
2-35. Schermbeveiligingsopties
2-36. Schermbeveiliging activeringstijd
2-37. Systeemconsole instellingen verlaten
2-38. Regio instellen
2-39. Land kiezen
2-40. Tijdzone kiezen
2-41. Muisprotocoltype selecteren
2-42. Muisprotocol kiezen
2-43. Muispoort instellen
2-44. Muispoort instellen
2-45. Muisdaemon inschakelen
2-46. Het testen van de muisdaemon
2-47. Pakketcategorie kiezen
2-48. Pakketten selecteren
2-49. Pakketten installeren
2-50. Pakketinstallatie bevestigen
2-51. Gebruiker kiezen
2-52. Gebruikersinformatie toevoegen
2-53. Gebruikers en groepbeheer
2-54. Install afsluiten
2-55. Netwerkinstellingen - bovenste opties
2-56. Standaard MTA kiezen
2-57. Ntpdate instellingen
2-58. Netwerkinstellingen - onderste opties
21-1. Aaneengeschakeld georganiseerd
21-2. Verdeeld georganiseerd
21-3. RAID-5 georganiseerd
21-4. Een eenvoudig Vinum volume
21-5. Een gespiegeld Vinum volume
21-6. Een verdeeld Vinum volume
21-7. Een gespiegeld en verdeeld Vinum volume
Lijst van voorbeelden
2-1. Gebruik van een bestaande, ongewijzigde partitie
2-2. Een bestaande partitie verkleinen
3-1. Voorbeeld schijf-, slice- en partitienamen
3-2. Conceptmodel van een schijf
4-1. Handmatig pakketten downloaden en lokaal installeren
11-1. Een wisselbestand aanmaken op FreeBSD
12-1. boot0 schermafbeelding
12-2. boot2 schermafbeelding
12-3. Onveilige console in /etc/ttys
13-1. Een gebruiker toevoegen aan FreeBSD
13-2. Interactief accounts verwijderen met rmuser
13-3. Interactieve chpass door superuser
13-4. Interactieve chpass door een gewone gebruiker
13-5. Wachtwoord wijzigen
13-6. Als superuser het wachtwoord van een andere gebruiker wijzigen
13-7. Groepen toevoegen met pw(8)
13-8. De lijst van groepsleden instellen met pw(8)
13-9. Een nieuw lid aan een groep toevoegen met pw(8)
13-10. id(1) gebruiken om groepslidmaatschap te bepalen
14-1. SSH gebruiken om een veilige tunnel te maken voor SMTP
18-1. Het gebruik van dump via ssh
18-2. Het gebruik van dump via ssh met ingestelde RSH
18-3. Script voor het aanmaken van de opstartdiskette
18-4. mdconfig gebruiken om een bestaand beeld van een bestandssysteem aan te koppelen
18-5. Nieuwe bestandsgebaseerde schijf aanmaken met mdconfig
18-6. Instellen en aankoppelen van een bestandsgebaseerde schijf met mdmfs
18-7. Nieuwe geheugengebaseerde schijf aanmaken met mdconfig
18-8. Nieuwe geheugengebaseerde schijf aanmaken met mdmfs
19-1. Partities op de opstartschijf labelen
26-1. Terminalregels aan /etc/ttys toevoegen
28-1. Configureren van de sendmail toegangsdatabase
28-2. Mailaliassen
28-3. Voorbeeld van een mailtabel voor een virtueel domein
29-1. Het instellingenbestand van inetd herladen
29-2. Een export aankoppelen met amd
29-3. Django installeren met Apache2, mod_python3, en PostgreSQL
29-4. Apache-configuratie voor Django/mod_python
31-1. LACP-aggregatie met een Cisco® switch
31-2. Failover-modus
31-3. Failover-modus tussen bekabelde en draadloze interfaces
31-4. Netwerk van afdelingskantoor of thuis
31-5. Hoofdkantoor- of ander LAN
A-1. SSH gebruiken om de src/ tree uit te checken:
A-2. Iets uitchecken uit -CURRENT (ls(1)):
A-3. SSH gebruiken om de src/ structuur uit te checken:
A-4. De versie van ls(1) in de 6-STABLE tak uitchecken:
A-5. Een lijst wijzigingen maken (als unified diffs) voor ls(1)
A-6. Uitzoeken welke modulenamen gebruikt kunnen worden:
    Volgende
    Voorwoord

Deze en andere documenten kunnen worden gedownload van ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/doc/.

Lees voor vragen over FreeBSD de documentatie alvorens contact te zoeken <questions@FreeBSD.org>.
Vragen over deze documentatie kunnen per e-mail naar <doc@FreeBSD.org>.